ไทยเร่งจัดทำกฎหมายอำนาจอธิปไตยข้อมูล

ไทยเร่งจัดทำกฎหมายอำนาจอธิปไตยข้อมูล IT
IT

บริษัทไอทีระดับโลกอย่าง AWS, Microsoft, Google และคลาวด์จีนกำลังเพิ่มการลงทุนศูนย์ข้อมูลในไทยอย่างรวดเร็ว ภาคอุตสาหกรรมของไทยจึงเรียกร้องให้รัฐบาลจัดทำกฎหมายอำนาจอธิปไตยข้อมูล การเคลื่อนไหวนี้เรียกร้องให้มีข้อบังคับการเก็บข้อมูลภายในประเทศและการส่งเสริม Sovereign Cloud ซึ่งแสดงให้เห็นถึงทางเลือกเชิงกลยุทธ์ของไทยที่มุ่งสู่การเป็นดิจิทัลฮับของอาเซียนท่ามกลางการแข่งขันทางเทคโนโลยีระหว่างสหรัฐฯ และจีน

เมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน 2025 ผู้นำภาคอุตสาหกรรมของไทยได้เรียกร้องให้รัฐบาลจัดทำกฎหมายอำนาจอธิปไตยข้อมูล คำเรียกร้องนี้เกิดขึ้นท่ามกลางการลงทุนของผู้ให้บริการคลาวด์ที่ขยายตัวอย่างรวดเร็วและการแพร่หลายของเทคโนโลยี AI ซึ่งทำให้ปัญหาเชิงโครงสร้างที่ไทยกำลังเผชิญเด่นชัดขึ้น

3 องค์ประกอบที่ภาคอุตสาหกรรมเรียกร้อง

ในงานสัมมนา “Smart City 2026” ที่กรุงเทพฯ ผู้นำภาคธุรกิจรวมถึงสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยได้ขอให้รัฐบาลบังคับใช้กฎหมายเกี่ยวกับอำนาจอธิปไตยข้อมูลทันที

ประการแรก พวกเขาเรียกร้องให้จำกัดสถานที่เก็บข้อมูลส่วนบุคคลที่ละเอียดอ่อนของคนไทยและข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับโครงสร้างพื้นฐานสำคัญของชาติไว้ที่เซิร์ฟเวอร์ภายในประเทศไทยเท่านั้น ประการที่สอง พวกเขาเรียกร้องให้มีการตรวจสอบและข้อจำกัดที่เข้มงวดยิ่งขึ้นสำหรับการถ่ายโอนข้อมูลไปต่างประเทศที่ได้รับอนุญาตภายใต้พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลที่มีอยู่ ประการที่สาม พวกเขาเรียกร้องให้มีการจัดตั้งและส่งเสริม Sovereign Cloud ที่ได้รับการจัดการและดำเนินการภายในเขตอำนาจของไทยเท่านั้นโดยไม่มีการแทรกแซงจากต่างประเทศ

การลงทุนที่เพิ่มขึ้นเป็นพื้นฐานของคำเรียกร้อง

พื้นฐานของคำเรียกร้องนี้คือกระแสการลงทุนอย่างไม่เคยมีมาก่อนจากผู้ให้บริการ Hyperscaler ระหว่างปี 2024 ถึง 2025 ตามข้อมูลของสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน ในช่วงครึ่งแรกของปี 2025 มีโครงการศูนย์ข้อมูลและโครงการที่เกี่ยวข้อง 28 โครงการมูลค่ารวม 521,200 ล้านบาทได้รับการอนุมัติ

AWS ได้เปิด Bangkok Region และเสริมสร้างการตอบสนองต่อข้อกำหนดการเก็บข้อมูลภายในประเทศ Microsoft ได้ขยาย Azure Local อย่างมากในเดือนพฤศจิกายน 2025 และตอบสนองต่อข้อกำหนดการเก็บข้อมูลภายในประเทศของไทยผ่านความร่วมมือกับ GULF และ CP Group Google ลงทุน 1,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐในการสร้างศูนย์ข้อมูลและ Cloud Region DAMAC Digital จากดูไบกำลังสร้างสิ่งอำนวยความสะดวก 84MW และ GCL จากจีนกับ GPSC ของไทยได้ก่อตั้งบริษัทร่วมทุนเพื่อดำเนินโครงการที่บูรณาการศูนย์ข้อมูลขนาด Hyperscale กับการจัดหาพลังงานหมุนเวียน

รัฐบาลไทยได้อนุมัติโครงการ “Thailand FastPass” ในช่วงปลายปี 2025 ซึ่งเป็นกลไกที่ลดกระบวนการอนุมัติสำหรับโครงการเชิงกลยุทธ์เช่นศูนย์ข้อมูลและพลังงานสะอาดลง 20-50%

ข้อจำกัดของกฎหมายปัจจุบัน

ในไทย พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลบังคับใช้อย่างเต็มรูปแบบตั้งแต่เดือนมิถุนายน 2022 และกำหนดกฎเกณฑ์สำหรับการถ่ายโอนข้อมูลส่วนบุคคลข้ามพรมแดน อย่างไรก็ตาม กฎหมายนี้ไม่ได้ระบุอย่างชัดเจนเกี่ยวกับ Data Localization หรือข้อบังคับการเก็บข้อมูลภายในประเทศ

พระราชบัญญัติความมั่นคงปลอดภัยทางไซเบอร์ที่บังคับใช้ตั้งแต่ปี 2019 ก็ไม่ได้กำหนดข้อบังคับที่เข้มงวดเกี่ยวกับสถานที่เก็บข้อมูลทางกายภาพ สิ่งที่ใกล้เคียงกับคำเรียกร้องของภาคอุตสาหกรรมมากที่สุดคือแนวทางสำหรับหน่วยงานภาครัฐที่สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเผยแพร่ในปี 2025 แนวทางนี้แบ่งข้อมูลของรัฐบาลออกเป็น 3 ระดับ และกำหนดให้ข้อมูลลับสุดยอดที่เกี่ยวข้องกับความมั่นคงแห่งชาติต้องเก็บไว้ใน Sovereign Cloud ภายในประเทศไทย ภาคอุตสาหกรรมเรียกร้องให้ขยายกฎเกณฑ์สำหรับภาครัฐนี้ไปใช้กับข้อมูลสำคัญของภาคเอกชนด้วย

ข้อจำกัดทางกายภาพด้านการจัดหาพลังงาน

สิ่งที่ขาดไม่ได้ในการพูดถึงอำนาจอธิปไตยข้อมูลคือปัญหาพลังงาน เซิร์ฟเวอร์ที่ติดตั้งชิป AI ใช้พลังงานมากกว่าเซิร์ฟเวอร์แบบเดิมหลายเท่าหรือหลายร้อยเท่า

ผู้ให้บริการ Hyperscaler ได้ให้คำมั่นว่าจะใช้พลังงานหมุนเวียน 100% ในการดำเนินธุรกิจ และเรียกร้องให้มีการเข้าถึงพลังงานสะอาดโดยตรงเป็นเงื่อนไขการลงทุน กระทรวงพลังงานและคณะกรรมการกำกับด้านพลังงานได้ประกาศมาตรการผ่อนคลายกฎระเบียบในช่วงปลายปี 2025 โครงการนำร่องสัญญาซื้อขายไฟฟ้าโดยตรงที่กำหนดจะเริ่มในเดือนธันวาคม 2025 หรือมกราคม 2026 จะทำให้ผู้ประกอบการศูนย์ข้อมูลสามารถซื้อไฟฟ้าโดยตรงจากผู้ผลิตไฟฟ้าพลังงานหมุนเวียนได้

หากไทยไม่สามารถจัดหาพลังงานสะอาดได้ ศูนย์ข้อมูลจะไหลออกไปยังประเทศเพื่อนบ้าน และผลที่ตามมาคือไทยจะไม่สามารถรักษาอำนาจอธิปไตยข้อมูลไว้ได้

ทางเลือกท่ามกลางการแข่งขันทางเทคโนโลยีระหว่างสหรัฐฯ และจีน

แก่นลึกของคำเรียกร้องอำนาจอธิปไตยข้อมูลของไทยคือการแข่งขันทางเทคโนโลยีระหว่างสหรัฐฯ และจีนที่รุนแรงขึ้น สหรัฐฯ ควบคุมการส่งออกเซมิคอนดักเตอร์ชั้นนำไปยังจีนอย่างเข้มงวด และเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิดว่าประเทศอาเซียนจะถูกใช้เป็นเส้นทางลัดไปยังจีน หากมีความเสี่ยงที่ชิป AI ที่ติดตั้งในศูนย์ข้อมูลของไทยจะถูกใช้งานจากระยะไกลโดยบริษัทจีน สหรัฐฯ อาจห้ามส่งออกชิปไปยังไทย

ในทางตรงกันข้าม Huawei ของจีนได้รับความต้องการของแต่ละประเทศที่ต้องการขจัดอิทธิพลของสหรัฐฯ และส่งเสริมแนวคิด Sovereign Cloud ประธาน Chawapol ของ Huawei Thailand มองว่า CLOUD Act ของสหรัฐฯ เป็นการล่วงล้ำอำนาจอธิปไตย และยืนยันว่าข้อมูลของไทยควรอยู่ภายใต้กฎหมายไทย

รัฐบาลไทยต้องการทั้งการลงทุนจากสหรัฐฯ และการสนับสนุนด้านเทคโนโลยีจากจีน กฎหมายอำนาจอธิปไตยข้อมูลกำลังถูกออกแบบบนความสมดุลระดับสูงที่ว่าข้อมูลต้องอยู่ภายในประเทศ แต่การจัดการการเข้าถึงและความปลอดภัยต้องเป็นไปตามมาตรฐานสากล และป้องกันการส่งออกที่ผิดกฎหมาย

แนวโน้มในอนาคต

ในระยะสั้น คาดว่าจะมีความไม่แน่นอนทางกฎหมายและต้นทุนการปฏิบัติตามข้อกำหนดที่เพิ่มขึ้น ในทางกลับกัน ด้วยผลของ Thailand FastPass และสัญญาซื้อขายไฟฟ้าโดยตรง ในปี 2026 โครงการศูนย์ข้อมูลที่ค้างอยู่จะเริ่มก่อสร้างและดำเนินการพร้อมกัน ทำให้เกิดความต้องการพิเศษในอุตสาหกรรมก่อสร้าง วิศวกรรม และพลังงาน

ในระยะยาว ความต้องการ Cloud Architect ผู้เชี่ยวชาญด้านความปลอดภัยทางไซเบอร์ และวิศวกร AI จะเพิ่มขึ้นอย่างมาก รัฐบาลมีเป้าหมายพัฒนาบุคลากรระดับสูง 100,000 คน แต่หากการเชื่อมโยงกับสถาบันการศึกษาไม่ทัน อาจเกิดการขาดแคลนบุคลากรอย่างร้ายแรง

การมีโครงสร้างพื้นฐานการคำนวณที่แข็งแกร่งภายในประเทศจะทำให้ภาคอุตสาหกรรมสามารถใช้ AI ด้วยความหน่วงต่ำ นี่จะส่งเสริมการผลิตโรงงานอัจฉริยะ การเกษตรแม่นยำ และการท่องเที่ยวเชิงการแพทย์ขั้นสูง และอาจเป็นตัวกระตุ้นให้ไทยเปลี่ยนเป็นเศรษฐกิจมูลค่าเพิ่มสูง

ในทางกลับกัน การเพิ่มอำนาจการเข้าถึงข้อมูลของรัฐในนามของอำนาจอธิปไตยข้อมูลเป็นดาบสองคม มีความเสี่ยงที่รัฐบาลอาจเฝ้าระวังข้อมูลของประชาชน หรือควบคุมการแสดงความคิดเห็นต่อต้านรัฐบาล

BKK IT News เชื่อว่ารัฐบาลไทยถูกบังคับให้ดำเนินนโยบายที่บูรณาการเวกเตอร์ที่ขัดแย้งกัน คือการเปิดให้กับการลงทุนจากต่างประเทศและการรักษาอำนาจอธิปไตยภายในประเทศ หากประสบความสำเร็จ ไทยจะสร้างตำแหน่งเฉพาะของตัวเองท่ามกลางสหรัฐฯ และจีน และกลายเป็นดิจิทัลฮับที่แท้จริงในอาเซียน

ลิงก์บทความอ้างอิง