Google ได้ประกาศการอัปเดตสำคัญของเครื่องมือ NotebookLM เมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม 2025 ด้วยฟีเจอร์ใหม่ “Video Overview” ที่สามารถสร้างวิดีโอจากเอกสารข้อความ การอัปเดตครั้งนี้ไม่ใช่เพียงการเพิ่มฟีเจอร์ใหม่ แต่แสดงให้เห็นถึงกลยุทธ์ของ Google ในการเข้าสู่ตลาด AI สำหรับการศึกษาที่มีอัตราการเติบโตเฉลี่ย 39% ต่อปี รวมถึงการร่วมมือเชิงกลยุทธ์กับ Pearson บริษัทการศึกษาระดับโลก
วิวัฒนาการของ NotebookLM
NotebookLM เริ่มต้นในชื่อ “Project Tailwind” เมื่อเดือนพฤษภาคม 2023 และพัฒนาอย่างต่อเนื่อง การย้ายจากระบบ PaLM 2 ไปสู่ Gemini ทำให้ประสิทธิภาพและความน่าเชื่อถือเพิ่มขึ้นอย่างมาก
ฟีเจอร์ “Audio Overview” ที่เปิดตัวในเดือนกันยายน 2024 เป็นจุดเปลี่ยนสำคัญ ฟีเจอร์นี้แปลงเอกสารเป็นการสนทนาในรูปแบบพอดแคสต์ ได้รับความสนใจอย่างมาก และเปลี่ยน NotebookLM จากเครื่องมือสรุปธรรมดาเป็น “เครื่องยนต์สังเคราะห์แบบ Multimodal”
ในปี 2025 การพัฒนาเร่งตัวขึ้น การอัปเกรดเป็น Gemini 1.5 Pro ช่วยให้สามารถประมวลผลเอกสารขนาดใหญ่ได้ การเปิดตัวแอปสำหรับ iOS และ Android ขยายการใช้งานไปหลายแพลตฟอร์ม และฟีเจอร์ Video Overview ที่เปิดตัวเมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม ทำให้กลายเป็นเครื่องมือที่รวมข้อความ เสียง และวิดีโอเข้าด้วยกัน
รายละเอียดฟีเจอร์ Video Overview
ฟีเจอร์ใหม่ใช้รูปแบบ “สไลด์พร้อมคำบรรยาย” โฮสต์ AI จะดึงภาพ แผนภูมิ และข้อความอ้างอิงจากเอกสารต้นฉบับ จากนั้นสร้างภาพใหม่และจัดทำสไลด์โชว์พร้อมคำบรรยาย
การเลือกรูปแบบนี้เป็นกลยุทธ์ที่ชาญฉลาด แทนที่จะสร้างวิดีโอเคลื่อนไหวแบบเต็มรูปแบบ Google เลือกใช้วิธี Minimum Viable Product (MVP) ด้วยการผสมผสานเทคโนโลยีที่มีอยู่ ช่วยลดความเสี่ยงและเวลาในการพัฒนา พร้อมทั้งระบุว่าเป็น “รูปแบบแรก” เพื่อบริหารความคาดหวังในฟีเจอร์ที่จะมาในอนาคต
เทคโนโลยีหลักคือ Gemini 2.0 Flash ที่มีการประมวลผลเร็วและ Context Window กว้าง 2 ล้าน Token อย่างไรก็ตาม คุณค่าที่แท้จริงอยู่ที่ “Source Grounding” การจำกัดการตอบสนองของ AI ให้อิงจากเอกสารที่ผู้ใช้อัปโหลดเท่านั้น และแสดงแหล่งที่มาในทุกการตอบสนอง ช่วยลดความเสี่ยงของ “Hallucination” ที่เกิดขึ้นในเครื่องมือ AI อื่นๆ
การปรับปรุง Studio Panel เชิงกลยุทธ์
อีกหนึ่งการอัปเดตสำคัญคือการปรับปรุง “Studio Panel” อย่างครบถ้วน ข้อจำกัดเดิมที่สร้างผลลัพธ์ได้เพียงหนึ่งชิ้นต่อ Notebook หนึ่งเล่มถูกยกเลิก
การเปลี่ยนแปลงนี้เป็นการปฏิวัติ NotebookLM เปลี่ยนจากเครื่องมือใช้งานส่วนบุคคลเป็นแพลตฟอร์มสำหรับการทำงานร่วมกันและแบ่งปันความรู้ การกลายเป็น “โรงงาน” ที่สร้างสินทรัพย์หลากหลายจาก Notebook หนึ่งเล่ม ช่วยเพิ่มคุณค่าการใช้งานในทีมอย่างมาก
ระบบการทำงานใหม่ได้รับการปลดล็อค การสร้างสรุปเสียงหลายภาษา การปรับแต่งตามบทบาท การสนับสนุนการเรียนรู้แต่ละบท เปิดโอกาสการใช้งานในการฝึกอบรมองค์กรและการศึกษาอย่างกว้างขวาง
การลงทุนเชิงกลยุทธ์ในตลาด AI การศึกษา
การพัฒนา NotebookLM เป็นการลงทุนเชิงกลยุทธ์ในตลาด AI การศึกษาที่เติบโตรวดเร็ว ค่าใช้จ่าย Generative AI ในปี 2025 เพิ่มขึ้น 76% เป็น 640 พันล้านดอลลาร์ ตลาด AI การศึกษามีอัตราการเติบโตเฉลี่ย 36-39.5% ต่อปี คาดว่าจะเติบโตเป็นหลายหมื่นล้านดอลลาร์ในช่วงต้นทศวรรษ 2030
ความต้องการทักษะ AI เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ตำแหน่งงานที่ต้องการความเชี่ยวชาญด้าน AI ได้รับเงินเดือนสูงกว่าเฉลี่ย 28% และพนักงานออฟฟิศ 80% สนใจพัฒนาทักษะ AI NotebookLM ตอบสนองความต้องการนี้ด้วยการเพิ่มประสิทธิภาพและความรู้ความเข้าใจด้าน AI
การร่วมมือเชิงกลยุทธ์กับ Pearson สะท้อนความมุ่งมั่นนี้ การร่วมมือหลายปีกับบริษัทการเรียนรู้ระดับโลกเพื่อพัฒนาเครื่องมือ AI การศึกษารุ่นใหม่ด้วย AI Model และ Cloud Platform ของ Google หมายถึงการฝัง AI ของ Google เข้าไปในระบบนิเวศเนื้อหาการศึกษา K-12 อย่างลึกซึ้ง
กลยุทธ์การแยกความแตกต่างจากคู่แข่ง
ในตลาดเครื่องมือเพิ่มประสิทธิภาพ AI ที่แข่งขันสูง NotebookLM สร้างความแตกต่างอย่างชัดเจน เมื่อเทียบกับ Chatbot ทั่วไปอย่าง ChatGPT หรือ Claude ใช้ “Source Grounding” เพื่อความน่าเชื่อถือ เมื่อเทียบกับแพลตฟอร์มจัดการความรู้อย่าง Notion หรือ Obsidian ใช้ความสามารถ “สังเคราะห์และแปลงข้อมูล” เป็นจุดแข็ง
ในการแข่งขันกับ Microsoft Copilot ที่มีการรวมลึกกับ Office Suite NotebookLM ใช้ประสิทธิภาพสูงในด้านการวิจัย การเรียนรู้ และการสังเคราะห์เป็นอาวุธ แทนที่จะเป็น “AI ที่ทำทุกอย่าง” NotebookLM เลือกตลาดเฉพาะทาง “การสังเคราะห์ที่อิงจาก Source Grounding” ที่สามารถป้องกันได้
แนวโน้มและความท้าทายในอนาคต
Google ให้สัญญาณการพัฒนารูปแบบวิดีโอต่อไป การเพิ่มแอนิเมชันที่เคลื่อนไหวมากขึ้น ตัวละคร AI และองค์ประกอบโต้ตอบ คาดว่าจะพัฒนาเป็นแพลตฟอร์มประสบการณ์การเรียนรู้แบบ Immersive
การรวมกับข้อมูลที่มีโครงสร้างก็เป็นก้าวสำคัญ หากการรวมกับ Google Sheets หรือไฟล์ CSV สำเร็จ การใช้งานจะขยายไปถึงการวิเคราะห์ข้อมูลและ Business Intelligence การพัฒนาเป็น Agent AI ก็อยู่ในแนวโน้ม คาดว่าจะให้คุณค่าเป็น Research Agent อัตโนมัติ
แต่ก็มีความท้าทาย ความเสี่ยงของการสูญเสียทักษะการคิดวิเคราะห์จาก “Cognitive Offload” ความเป็นไปได้ของ Bias ที่ AI แทรกแซง และการปกป้องความเป็นส่วนตัวของข้อมูลลับ เป็นปัญหาที่ต้องแก้ไขเพื่อการแพร่หลายในฐานะเครื่องมือการศึกษา
ข้อแนะนำสำหรับบริษัทไทย
การพัฒนา NotebookLM มีความหมายสำคัญต่อบริษัทไทย ในยุคที่กลยุทธ์ Thailand 4.0 ต้องการการพัฒนาบุคลากรดิจิทัลอย่างเร่งด่วน เครื่องมือนี้สามารถใช้ฝึกอบรมพนักงานและแบ่งปันความรู้อย่างมีประสิทธิภาพ
โดยเฉพาะอย่างยิ่งในอุตสาหกรรมการผลิต การสร้างคู่มือวิดีโออัตโนมัติจากเอกสารเทคนิคและขั้นตอนการทำงานที่ซับซ้อนจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการถ่วทอดเทคนิคในสถานที่ทำงานอย่างมาก การรองรับหลายภาษาจะช่วยให้การแบ่งปันความรู้ระหว่างพนักงานไทยและผู้จัดการชาวญี่ปุ่นราบรื่นขึ้น
BKK IT News เชื่อว่าการใช้เครื่องมือ AI ล้ำสมัยเหล่านี้อย่างกระตือรือร้นจะช่วยเพิ่มความสามารถในการแข่งขันและพัฒนาบุคลากรของบริษัทไทย การพัฒนา NotebookLM เป็นกรณีศึกษาสำคัญที่แสดงให้เห็นการเปลี่ยนแปลงงาน Knowledge ในยุค AI และจำเป็นต้องติดตามแนวโน้มในอนาคตอย่างใกล้ชิด
บทความอ้างอิง
- NotebookLM updates: Video Overviews, Studio upgrades – Google Blog
- Google’s NotebookLM now has Video Overviews – Mashable
- NotebookLM can Now Turn Your Notes into Narrated Videos – Maginative
- Pearson and Google Announce Strategic Partnership to Accelerate Development of Next-Generation AI Tools for Students and Educators
- Gemini in Classroom: No-cost AI tools that amplify teaching and learning – Google Blog
